In our poetic tradition, the following types of heroine were identified
Three types (trividha naayika)
1) swakeeya (స్వకీయ): one's own
2) parakeeya (పరకీయ): someone else's
3) saadhaaraNa (సాధారణ): ordinary
and then there are further eight types (ashTavidha naayika)
1) swaadheenapatika (స్వాధీనపతిక): one whose husband is subservient to her
2) vaasakasajjika (వాసకసజ్జిక): one who is awaiting her lover, and so has decorated the bedroom and also also herself
3) virahothkanThita (విరహోత్కంఠిత): one who is eagerly waiting for her lover (with viraham)
4) vipralabdha (విప్రలబ్ధ): one who cannot find her lover at the agreed spot and feels cheated and very sad
5) khandita (ఖండిత): one who is angry finding out that her lover has visited another lady before he came to her
6) kalahaantarita (కలహాంతరిత): one who has left her lover in a fit of anger, but is pining for him now
7) proshitabhartruka (ప్రోషితభర్తృక): one whose lover is away in distant countries
8) abhisaarika (అభిసారిక): one who is going to an assigned meeting spot for her lover. Abhisaarika reminds me of vasantasena walking in heavy rain towards a garden to meet chaarudatta in mrichchakaTika
Then there are 4 types of Saadharana (ordinary) Nayakaas
1) dheerodaatta (ధీరోదాత్తుడు): Rama
2) dheerodhdhata (ధీరోధ్ధతుడు): example is Bheema from Mahabharatha
3) dheeralalita (ధీరలలితుఁడు): udayana from swapnavaasavadattam
4) dheerasaanta (ధీరశాంతుఁడు): chaarudatta from mrichchakaTikam
There are 4 types of Sringaara Naayakaas
1) anukoola (అనుకూలుడు): you can say his wife is 'swaadheenapatika'
2) dakshina (దక్షిణ): like Lord Krishna, who takes care of many naayikaas very well
3) dRishTa (దృష్ట): a hardy person
4) SaTha (శఠ): a mediocre person
అంతా బాగానే ఉందికాని -ధీరోదాత్తుడికి ఉదాహరణ శ్రీరాముడు.భీముడు ధీరోద్ధతుడికి ఉదాహరణ.గమనించగలరు.
ReplyDeleteనమస్కారమండీ, తప్పు సవరించాను. ధన్యవాదాలు
ReplyDeleteటైపాట్లు సవరించాలి.
ReplyDelete"వాసన సజ్జిక", "ధీరోద్ధత్తుడు" - ఇవి ఇలా ఉండాలి. "వాసకసజ్జిక", "ధీరోద్ధతుడు".
ముగ్ధ, మధ్య, ప్రౌఢలను వదిలేశారేంటి?:) ఏమనుకోకపోతే ఒక చిన్న మాట. మీరు ఎంచుకున్న టాపిక్ చాలా మంది సంస్కృతాలంకారికులు దున్ని పారేశారు.కొత్తరకంగా, ఉదాహరణలు చూపిస్తూ, తెలుగులో చెపితే బావుంటుందండి.
రవిగారు,
ReplyDeleteధన్యవాదాలు, మార్చానండీ. నిన్న సాయంత్రము మా గురువుగారు (ఆయనకి తెలుగు రాదు, తమిళము, ఆంగ్లములే వచ్చు) ఈ విషయమై కొన్నిలఘుపంక్తులు వ్రాసిపంపమని అడిగితే కూర్చుని ఓ పది నిముషాలలో టంకించేసాను. తెలుగులో విపులంగా వ్రాయడానికి ఉన్న జ్ఞానం సరిపోదు, మరికొంత సముపార్జించాలి. ఇప్పుడు కాదు, మున్ముందు ప్రయత్నించాలి :-)